در بعضی از کشورهای دنیا, مانند آلمان, بزرگراههایی وجود دارند که در آنها محدودیتی برای حداکثر سرعت ماشین ها وجود ندارد. از این جهت, شاخص سرعت بمنظور بیان حداکثر سرعتی که یک لاستیک میتواند تحمل کند ابداع شده است. علیرغم اینکه تمامی سازندگان لاستیک قادر به تولید تایر با قابلیت تحمل سرعت بالا میباشند, اما هیچ یک از آنها به استفاده از سرعت تایر بیش از حداکثر سرعت مجاز لاستیک توصیه نمیکنند. لذا, تمامی رانندگان باید توجه داشته باشند که حداکثر سرعتی که با خودروی خود رانندگی میکنند باید متناسب با شاخص سرعت لاستیک آنها باشد و از آن بالاتر نرود.
شاخص سرعت هر لاستیک از طریق انجام یک سری آزمایشات دقیق بدست میآید و لازم بذکر است که این شاخص بدست آمده برای لاستیک هایی میباشد که سالم بوده و دچار آسیب دیدگی نشده اند. همچنین بسیاری از سازندگان لاستیک بر این باور میباشند که لاستیک هایی که دچار پنچری و یا پارهگی شدهاند دیگر شاخص سرعت استاندارد را دارا نمیباشند. شاخص سرعت بوسیله یکی از حروف A تا Z لاتین بروی جداره لاستیک مشخص میشود.
در طول سالیان شاخص سرعت لاستیک عمدتا به یکی از سه روش زیر روی جداره لاستیک حک شده است:
- 225/50SR16
- 225/50SR16 89S
- 225/50R16 89S
که هر یک از این سه روش برای لحاظ شاخص سرعت بروی جداره لاستیک قابل قبول می باشد.
آشنایی با شاخص فشار ( حد بارگذاری) درج شده روی جداره لاستیک
در گذشته نماد شاخص سرعت هر لاستیک مابین سایز لاستیک گنجانده میشد, مانند 225/50SR16 , که البته پس از سال 1991 میلادی این روش منسوخ شد. پس از سال 1991 میلادی, نماد سرعت هر لاستیک بعنوان بخشی از توصیف نوع سرویس تایر (service description) لحاظ شد که از آن زمان تاکنون این روش در علامت گذاری شاخص سرعت رایج میباشد مانند 225/50R16 89S . همانگونه که مشاهده میشود در اینگونه از نامگذاری, شاخص سرعت در انتهای سایز لاستیک قرار دارد. متداول ترین شاخص های سرعت لاستیک بکار رفته در لاستیک های مختلف در جدول زیر آماده است:
شاخص سرعت | حداکثر سرعت قابل تحمل ( کیلومتر بر ساعت) | کاربرد |
L | 120 | Off road & light truck tire |
M | 130 | لاستیک با کاربرد موقت |
N | 140 | |
P | 150 | |
Q | 160 | لاستیک های زمستانه( همراه با میخ و بدون میخ) |
R | 170 | لاستیک های مناسب وانت و مزدا و خودروهای مشابه |
S | 180 | خودروهای سورای و ون |
T | 190 | خودروهای سواری و ون |
U | 200 | |
H | 210 | ماشین های سواری اسپرت و کوپه |
V | 240 | ماشین های سواری اسپرت و کوپه |
زمانیکه برای اولین بار شاخص سرعت Z در نماد گذاری تایرها به بازار عرضه شد, تصور بر این بود که اینگونه از تایرها توان تحمل حداکثر سرعت بیش از 240 کیلومتر بر ساعت را دارا می باشند. اگرچه اینگونه از تایرها توان سرعت بیش از 240 کیلومتر بر ساعت را دارند اما اینکه چه مقدار از این سرعت را بیشتر تحمل میکند مشخص نبود. لذا, نهایتا دو نماد W و Y جهت نامگذاری شاخص سرعت, بمنظور تعیین حداکثر سرعت قابل تحمل به بازار عرضه شد.
فیلم آموزشی نحوه خواندن مشخصات فنی لاستیک ماشین
شاخص سرعت | حداکثر سرعت قابل تحمل ( کیلومتر بر ساعت) | کاربرد |
W | 270 | خودروهای اسپرت ورزشی |
Y | 300 | خودروهای اسپرت ورزشی |
البته همچنان نماد Z در نمادگذاری شاخص سرعت اینگونه از تایرها مورد استفاده قرار میگیرد مانند 225/50ZR 91W که حرف Z بیانگر این امر می باشد که این تایر قابلیت سرعت بیش از 240 کیلومتر بر ساعت را داراست ولی حرف W بیانگر حداکثر سرعت قابل تحمل توسط این لاستیک یعنی 270 کیلومتر بر ساعت میباشد. در زیر نمونه های از این گونه نامگذاری آورده شده است:
1- 225/50ZR16 : حرف Z در این لاستیک بیانگر این مطلب می باشد که این تایر قابلیت سرعت بیش از 240 کیلومتر بر ساعت را دارد.
2- 205/45ZR17 88W : حرف Z در این لاستیک بیانگر این مطلب می باشد که این تایر قابلیت سرعت بیش از 240 کیلومتر بر ساعت را دارد ولی حرف W بیانگر این موضوع می باشد که حداکثر سرعت قابل تحمل این لاستیک 270 کیلومتر بر ساعت می باشد.
اخیرا نیز نماد سرعت Y نیز در داخل پرانتز در نامگذاری بعضی از لاستیک ها مورد استفاده قرار می گیرد که بیانگر این مطلب می باشد که تایر فوق قابلیت سرعت بیش از 300 کیلومتر بر ساعت را دارا میباشد.
1- 285/35ZR19 99Y : حرف Z در این لاستیک بیانگر قابلیت سرعت بیش از 240 کیلومتر بر ساعت میباشد و حرف Y بیانگر حداکثر سرعت مجاز این لاستیک یعنی 300 کیلومتر بر ساعت می باشد.
2- 285/35ZR19 (99Y) : حرف Z در این لاستیک بیانگر قابلیت سرعت بیش از 240 کیلومتر بر ساعت میباشد و حرف Y بیانگر قابلیت تحمل سرعت بیش از 300 کیلومتر بر ساعت میباشد.